مجله صنعت ساختمان

اگر از طراحي لذت برده و عاشق ساخت و ساز هم هستيد، شغل مهندسي معماري مي تواند براي شما ايده آل باشد.

معماري، هنر و فن طراحي و ساختن بناها، فضاهاي شهري و ديگر فضاهاي دروني و بيروني براي پاسخ هماهنگ به نيازهاي كاركردي و زيباشناسانه است.معماري بيش از اينكه تكنيك و فن باشد، هنر و ذوق است. در واقع مي توان گفت ظاهر و نماي شهرها را مهندسان معمار مي سازند. معماري، كه برخي آن را مادر هنرها مي دانند، قدمتي بسيار طولاني در تاريخ دارد و در ايران نيز به سال ها پيش از اسلام باز مي گردد.

كسي كه طراح و سازنده بناها و ساختمان ها مي باشد، مهندس معمار است. مهندس معمار، نقشه هاي ساختمان هاي جديد و برنامه بازسازي و محافظت از ساختمان هاي قديمي را طراحي مي كند. همچنين كار مهندس معمار طرح ريزي تركيب و نحوه قرار گيري مجموعه اي از ساختمان ها و فضاهاي اطراف آنها نيز مي باشد. او اين كارها را با تكيه بر علم مهندسي، ذوق هنري و شناختي كه از فرهنگ، آداب و رسوم، جغرافياي انساني و طبيعي محل مورد نظر خود دارد، انجام مي دهد.
مهندس معماري مي‌تواند در زمينه‌هاي زير فعاليت كند :

طراحي (تك بنا يا مجموعه زيستي كوچك)، از طراحهاي اوليه تا مراحل اجرايي كار و طراحي اجزا و عناصر تشكيل دهنده بنا
رهبري و سرپرستي دفاتر مشاور معماري (مهندسي مشاور)
نظارت عمومي و عالي بر صحت انجام كار در عمليات اجرايي ساختماني (مهندسي ناظر)
مديريت و هماهنگي اجرايي پروژه‌هاي معماري (مديريت پروژه)
تأسيس و سرپرستي مؤسسات پيمانكاري و احداث ساختمان
همكاري با كليه متخصصيني كه كار آنها به نحوي با ساماندهي محيط زيست مرتبط است. مانند اكولوژيست‌ها، جغرافي دانان، اقليم شناسان، برنامه ريزان اقتصادي و اجتماعي و…
طراحي پارك‌ها و ميادين شهري و محوطه سازي آنها
مشاركت در پروژه‌هاي برنامه ريزي و طراحي شهري و شهرسازي
طراحي تك بناها در مقياس كوچك و انجام دكوراسيون داخلي
انجام كارهاي پژوهشي و آموزشي در زمينه طراحي فضا

مهندس معمار بايد روشمند و منطقي باشد. همچنين بايد برنامه هاي طراحي و نقشه كشي كامپيوتري را بداند و بتواند در شرايط كاري پرفشار كار كند. مهندس معمار بايد فردي دقيق، منظم و خلاق باشد و با تكيه بر قدرت تجسم، ذوق هنري و علم مهندسي خود به طراحي نقشه ي ساختمان هاي مختلف بپردازد.

كار مهندس معمار با مهندس عمران در گرايش سازه شباهت هايي دارد. اما يك تفاوت اساسي بين آنها اين است كه مهندس عمران در طراحي بنا صرفا به اصول فني توجه مي كند ولي مهندس معمار علاوه بر اصول فني، به جنبه هاي زيبايي شناختي، روانشناسي و فرهنگي آن بنا نيز توجه دارد. مهندس معمار معمولا بر اساس ايده هاي فردي، نيازهاي جامعه، قوانين و مقررات موجود و خواست و سليقه كارفرما، كار طراحي ساختمان ها و بناها را انجام مي دهد.

معماري مانند بسياري از مشاغل نيست كه بتوان ساعات كاري مشخصي براي آن تعريف كرد. مهندس معمار به طور مداوم با كار خود درگير بوده و ساعت كاري براي او خيلي معنايي ندارد. محل كار مهندس معمار در دفاتر كاري و در محل پروژه هاي ساخت و ساز است و در محل پروژه بايد از لباس هاي ايمن از جمله كلاه و كفش مجهز استفاده كند.

صنعت ساخت و ساز كشور دچار مشكلاتي است. از مهم ترين ها آنها مي توان به از دست دادن هويت ملي و تاريخي معماري ايراني و اسلامي و عدم استفاده از دستاوردهاي اين معماري اصيل و در كنار آن عدم استفاده صحيح از يافته ها و دستاوردهاي استاندارد معماري نوين نام برد. به عنوان مثال هنوز مشكلات اساسي از جمله عدم استفاده از سيستم هاي تهويه مناسب، عدم توجه به لزوم متناسب بودن موقعيت جغرافيايي ساختمان با ويژگي هاي آن، استفاده از طرح هايي كه فضاي پرت و غيرقابل استفاده در ساختمان را زياد مي كند و … در ساختمان سازي ما وجود دارد. براي رفع اين مشكلات نياز به تدبير و اقدام مسئولان و همكاري متخصصان اين حوزه از جمله مهندسان معمار مي باشيم.
وظايف مهندس معمار

يافتن پروژه جديد از طريق بازاريابي و دادن توضيحات لازم براي مشتري
مشورت با مشتري براي تعيين نياز مشتري و الزامات لازم براي ساختمان ها
بررسي و تحليل شرايط و خصوصيات زمين و محوطه ساخت و ساز
تعيين خصوصيات فيزيكي و كمي طرح همراه با تخمين مواد و تجهيزات لازم و هزينه يابي و زمان بندي اوليه پروژه
تهيه طرح ها و نقشه هاي پروژه با استفاده از نرم افزارهاي طراحي و مدلسازي كامپيوتري
همكاري با ساير مهندسان از جمله مهندسان تاسيسات مكانيك، مهندسان برق و … در انجام محاسبات فني و تاسيسات مكانيكي و برقي و …
نظارت بر كار تكنسين ها و كارگران
بستن قرارداد با پيمانكاران
مديريت پروژه هاي ساخت و ساز
بازديد از محل پروژه براي اطمينان يافتن از پيشرفت آن مطابق با برنامه
مهارت و توانمندي هاي مورد نياز مهندس معمار
رويكرد روش مند، تحليلي و منطقي (همچون ساير مشاغل مهندسي و فني)
داشتن ذوق و استعداد هنري
توانايي عالي در رياضيات به خصوص هندسه
مهارت هاي ارتباطي و مذاكره اي قوي (براي موفقيت بيشتر در گرفتن پروژه و يا مذاكره با كارفرمايان و متقاعد كردن آنها)
دقت زياد و توجه به جزئيات (كه هم در مهندسي نياز است هم در فعاليت هاي هنري و معماري هر دو را در كنار هم دارد)
توانايي مديريت و سازماندهي (به منظور سازماندهي تيم هاي كاري) و انجام كار تيمي
توانايي تحمل فشار كاري زياد
آگاهي از اثرات اجتماعي و زيست محيطي پروژه ها
قدرت تجسم و خلاقيت
توانايي حل مساله
اطلاعات عمومي خوب در زمينه تاريخ بخصوص تاريخ معماري ايران و جهان، جغرافيا، اقليم‌شناسي، روانشناسي، مردم‌شناسي و اقتصاد (چون معماري با همه اين عناوين در ارتباط است.)

مهارت هاي طراحي و نقشه كشي با استفاده از نرم افزارهاي كامپيوتري

امروزه نرم افزارهاي رايانه اي يكي از مهم ترين ابزارهاي اصلي مهندس معماري است كه ياري گر او در رسيدن به اهدافش مي باشد. اگر به بررسي اجمالي آگهي هاي استخدامي مهندس معماري بپردازيد، متوجه خواهيد شد اكثر كارفرماها، شركت ها و سازمان ها يكي از شرايط جذب مهندس معمار را تسلط بر نرم افزارهاي مربوط به حوزه مهندسي معماري قرار داده اند.بنابراين اگر مي خواهيد در شغل مهندسي معماري موفق باشيد، به راحتي و سريعا بتوانيد شغل مناسب و پردرآمدي را پيدا كنيد و يا اگر شاغل در اين حوزه هستيد و مي خواهيد پله هاي ترقي را سريعتر طي كنيد، مطمئن باشيد يادگيري نرم افزارهاي تخصصي مهندسي معماري يكي از راه هاي اصلي و مطمئن براي شماست.
مهم ترين نرم افزارهاي تخصصي و كاربردي مهندسي معماري عبارتند از

Auto Cad : نرم افزار طراحي هاي دو بعدي و سه بعدي و علوم مهندسي مرتبط با نقشه كشي (دريافت بسته آموزش نرم افزار Auto Cad)

۳D Max : نرم افزار ساخت و متحرك سازي مدل هاي سه بعدي

Revit : نرم افزار مدل سازي و طراحي نقشه هاي ساختماني

V-ray : نرم افزار رندر گرفتن در كل نرم افزارهاي سه بعدي

ArchiCAD 17 : نرم افزار طراحي، ترسيم و تحليل سه بعدي ساختمان

Floor Plan 3D : نرم افزار طراحي مدل هاي سه بعدي از منازل و ساختمان ها

نرم افزار ساخت اشكال سه بعدي: Sketchup
تحصيلات لازم براي ورود به شغل مهندسي معماري

فارغ التحصيلان رشته مهندسي معماري و مهندسي عمران در مقطع كارشناسي بهترين گزينه براي ورود به مشاغل مرتبط با معماري مي باشند.همچنين فارغ التحصيلان رشته ها و گرايش هاي مختلف كارشناسي ارشد معماري نيز مي توانند به صورت تخصصي تر وارد اين شغل شوند. برخي از اين رشته و گرايش ها به شرح زير است

انرژي و معماري
مهندسي معماري
تكنولوژي معماري
معماري منظر
مديريت پروژه و ساخت
معماري داخلي
ساير رشته و گرايش هاي كارشناسي ارشد مهندسي معماري

آينده شغلي، بازار كار و فرصت هاي استخدامي مهندس معماري

مهندسي معماري – معمولا بيشتر مهندسان معمار داراي مدرك كارشناسي، مي توانند طراح فني ساختمانها، ناظر اجراي طرح و سرپرست دفاتر مشاوره شوند. مهندسان معماري كه مدارك عالي در مقطع تحصيلات تكميلي دارند، به دليل گذراندن دروس هنري معماري بيشتر، علاوه‌ بر طراحي‌ بناها مي‌توانند به‌ طراحي‌ و ساخت‌ ماكت‌ و طراحي‌ معماري‌ داخلي‌ بپردازند يا به‌ عنوان‌ ناظر ساخت‌ فعاليت‌ كنند. مهندس معمار مي تواند حتي كار و كسب درآمد خود را از زمان تحصيل شروع كرده و به عنوان نقشه كش و كمك طراح وارد بازاركار شود.

مهندس معمار براي اينكه بتواند كار نظارت بر ساختمان را انجام دهد، بايد از سوي نظام مهندسي ساختمان پروانه اشتغال به كار دريافت كند. در واقع بايد صلاحيت نظارت و طراحي او از سوي مراجع ذيصلاح تاييد شود. بسياري از مراجع مانند شهرداري ها و مراكز صدور پروانه ساختمان، براي صدور پروانه ساخت و يا مجوزهاي ديگر، نقشه هايي را مي پذيرند كه توسط مهندسان معمار داراي پروانه اشتغال تهيه شده باشد و براي كنترل و نظارت نيز بايد از اين افراد استفاده شود.

مهندس معمار فرصت هاي شغلي زيادي را به صورت كارهاي پروژه اي پيش رو دارد. پيشرفت كاري مهندس معمار به ميزان زيادي به مهارت ها، شايستگي ها و تجارب او ارتباط دارد.

با داشتن تجربه كاري و سرمايه لازم مهندس معمار مي تواند شركت مستقلي تاسيس كرده و به شكل قراردادي با سازمان ها، شركت ها و افراد مختلف كار كند. همچنين مي تواند در شركت هاي دولتي و خصوصي حوزه معماري و ساخت و ساز مشغول به كار شود .مهندس معمار همچنين آمادگي‌ كار در رشته‌هاي‌ مرتبط‌ با معماري‌ مثل‌ معماري داخلي، طراحي‌ صحنه‌ يا طراحي‌ صنعتي‌ را نيز دارد.

كار مهندس معمار و مهندس عمران در برخي از پروژه هاي موجود در كشور با يكديگر تداخل كرده است. يعني گاهي به جاي مهندس معمار از مهندس عمران و برعكس استفاده مي شود. البته به طور كلي حوزه كاري مهندس معمار از يك مهندس عمران محدودتر است.

با توجه به وضعيت رو به رشد انواع ساخت و سازهاي مسكوني، تجاري، فرهنگي و … و سود آور بودن اين عرصه، به نظر مي رسد بازاركار نسبتا مناسبي پيش روي مهندسان معماري باشد. لازم به ذكر است كه در اين شغل معمولا آقايان راحت تر مي توانند شغل خود را بيايند و يا براي پروژه هاي ساخت و ساز قرارداد ببندند. البته موفقيت مهندس معماري در يافتن موقعيت شغلي مناسب، بيشتر به ميزان علاقه، مهارت، دانش و تجربه و كارنامه فعاليت او بستگي دارد.
وضعيت استخدام شغل مهندسي معماري در برخي كشورهاي جهان به شرح زير است

آمريكا – پيش بيني مي شود بين سال هاي۲۰۱۰ تا۲۰۲۰ ميزان استخدام مهندس معمار ۲۴ درصد رشد داشته باشد. در حالي كه متوسط اين رشد براي همه مشاغل۱۴ درصد خواهد بود.

استراليا – ميزان رشد استخدام مهندس معمار در سال ۲۰۱۱،۱۸.۴ درصد بوده و در۵ سال اخير در مقايسه با متوسط رشد استخدام همه مشاغل (۱۰.۲ درصد)، ۸.۶ درصد رشد كاهشي ( رشد منفي) داشته است.
در آمد و حقوق مهندس معمار

متوسط درآمد مهندس معمار نسبت به بسياري از مشاغل در سطح قابل قبولي قرار دارد. به عنوان مثال مهندسان معمار كه پروانه اشتغال به كار از سازمان نظام مهندسي دارند، بابت هر تاييديه نقشه مبلغ مناسبي دريافت مي كنند. مهندس معماري كه در بخش دولتي استخدام شود، مطابق با قانون مديريت خدمات كشوري حقوق دريافت مي كند. جزئيات اين قانون را مي توانيد از لينك زير دريافت كنيد :

محاسبه حقوق و مزايا در قانون مديريت خدمات كشوري

مهندسان معماري كه در شركت هاي خصوصي فعاليت مي كنند، بسته به ميزان مهارت، توانمندي، سابقه كار و نوع توافقي كه با كارفرما كرده اند، درآمدهاي متفاوتي دارند. آنهايي كه خود، شركت شخصي راه اندازي كرده اند، در كنار سختي هاي زياد كار، اگر بتوانند به خوبي مشتري جذب كرده و پروژه هاي زيادي بگيرند، درآمد بسيار خوبي خواهند داشت.

در مجموع مهندس معمار هرچه خلاق تر، توانمندتر و كارنامه كاري بهتري داشته باشد، به درآمدهاي بالاتري دست مي يابد.

در جديدترين پژوهش صورت گرفته در اواخر سال ۱۳۹۲ توسط تعدادي از متخصصان شغلي كشور، گروه هاي مختلف شغلي از نظر درآمدي مورد بررسي قرار گرفته اند. بر اين اساس متوسط حقوق و درآمد مهندس معماري در سمت هاي مختلف شغلي و در رده هاي مختلف سازماني (كارشناس، سرپرست و مدير) استخراج شده است.

برخي از سمت هايي كه در اين پژوهش در نظر گرفته شده اند شامل مهندس معمار، كارشناس معماري، مهندس طراح، سرپرست كارگاه، مدير فني، مدير پروژه و … مي باشند كه يك مهندس معماري مي تواند در هر يك از آنها استخدام شده و فعاليت نمايد.

براي مهندس معماري در هر سمت و در هر رده سازماني حداقل، حداكثر و متوسط درآمد ماهيانه ذكر شده است. به عنوان مثال مهندسان معماري كه در سمت مهندس طراح در سمت كارشناس كار مي كنند، در اواخر سال ۱۳۹۲، حداقل درآمد ۷۰۰۰۰۰ تومان، حداكثر درآمد ۲۲۵۰۰۰۰ تومان و متوسط درآمد ماهيانه ۱۲۰۰۰۰۰ تومان را داشته اند.
درآمد مهندس معماري در برخي از كشورهاي جهان عبارتند از

آمريكا – متوسط در آمد سالانه مهندس معمار ۷۲.۵۵۰ دلار (متوسط درآمد سالانه مهندسان۸۳.۳۴۰ دلار و براي همه مشاغل۳۳.۸۴۰ دلار) در سال۲۰۱۰ و مطابق با آخرين آمارها در سال ۲۰۱۳، ۷۳,۲۰۰دلار بوده است.

استراليا – متوسط در آمد ساليانه مهندس معمار۵۶.۲۵۶ دلار (قبل از كسر ماليات) مي باشد.

انگلستان – متوسط درآمد ساليانه براي مهندس معمار استخدام شده۴۵.۰۰۰ دلار در سال و براي افراد با بيش از۵ سال سابقه بين۵۱.۰۰۰ تا۶۳.۰۰۰ دلار مي باشد.
شخصيت هاي مناسب شغل مهندسي معماري

در يك انتخاب شغل صحيح و درست، عوامل مختلفي از جمله ويژگي هاي شخصيتي، ارزش ها، علايق، مهارت ها، شرايط خانوادگي، شرايط جامعه و … براي هر فرد بايد در نظر گرفته شوند. يكي از مهم ترين اين عوامل ويژگي هاي شخصيتي مي باشد. شناخت درست شخصيت هر فرد فرآيندي پيچيده و محتاج به تخصص و زمان كافي است. البته هر فردي ويژگي هاي منحصربه فرد خود را دارد، حتي افرادي كه به نوعي تيپ شخصيتي مشابه دارند، باز هم در برخي موارد با يكديگر متفاوت هستند.

به طور كلي هميشه افراد موفقي از تيپ هاي شخصيتي مختلف در تمام مشاغل هستند و نمي توان دقيقا اعلام كرد كه فقط تيپ هاي شخصيتي خاصي هستند كه در اين شغل موفق مي شوند. اما طي تحقيقاتي كه صورت گرفته تيپ هاي شخصيتي اي كه براي اين شغل معرفي مي شوند، عموما اين كار را بيشتر پسنديده و رضايت شغلي بيشتري در آن داشته اند.